De visie van de architect op CLT

Het waren een aantal vooruitziende politici in de alpenlanden die op het idee kwamen om hout te ontwikkelen voor moderne bouwconstructie.

De vraag was: “kunnen we een bouwmateriaal maken van de bomen in onze valleien, in plaats van gebruik te maken van de hellingen en rivierbeddingen om beton te produceren?”

Deze vraag werd voorgelegd aan de toonaangevende universiteiten in Oostenrijk en een paar jaar later, eind jaren negentig onthulden onderzoekers Kreuzlagerholz (KLH), of Cross Laminated Timber (CLT).

Dit betekende de geboorte van een nieuw bouwmateriaal, gebaseerd op een klimaatvriendelijke en ecologische aanpak. Een technisch bouwmateriaal materiaal dat gebruik maakt van een grondstof die voortdurend groeit en hernieuwbaar is.

Nu had de bouwwereld een materiaal voor architectuur en stadsontwikkeling dat een alternatief bood voor steen, baksteen, staal en beton. Hout is natuurlijk niets nieuws in de bouw. Frames van verticaal en horizontaal hout vormen al sinds mensenheugenis massieve muren in huizen.

Verticale planken en palen waren een vroege methode om huizen van maximaal twee verdiepingen te bouwen. Mensen hebben altijd een affiniteit met hout als bouwmateriaal gehad, omdat het kan worden bewerkt met allerlei gereedschappen.

CLT maakt houten panelen van groot formaat mogelijk – het is mogelijk panelen te maken tot 4,80 m hoog en 30 m lang, met diktes van ongeveer 60 tot 500 mm. Dit stelt architecten in staat een gebouw te ontwerpen dat bestaat uit pakketten van geprefabriceerde panelen met precisiegaten voor ramen, deuren en installaties, die vervolgens op de bouwplaats in elkaar worden gezet.

We hebben het hier over industriële productie, prefabricage, met tijdbesparende montage op de bouwplaats. CLT is een technisch materiaal dat kan worden gebruikt voor architectuur op geïndustrialiseerde wijze.

Elementen op basis van hout kunnen worden verwerkt tot en met de detaillering en oppervlakteafwerking. Met de moderne digitale technologie die nieuwe keuzes en een ongelooflijke precisie biedt, is de bouwwereld niet langer locatiegebonden.

CLT voorziet interieurs van ruimtes die klaar zijn voor gebruik. De vloer is aangenaam om op te lopen, omdat hout onmiddellijk warmte afgeeft aan blote voeten. Planken kunnen probleemloos aan de wanden worden geschroefd.

Schilderijen kunnen worden opgehangen, en verlichting kan aan het plafond worden bevestigd zonder gedoe.

Als de bewoner een deuropening wil toevoegen, is er meestal veel vrijheid om een nieuwe opening te zagen, waar nodig. En het toevoegen van een nieuw raam voor extra daglicht is over het algemeen net zo eenvoudig.

CLT panelen presteren structureel als betonnen elementen, maar met een veel lager eigen gewicht.

Brandveiligheid kan ook worden aangepakt, op basis van erkend onderzoek en ontwikkeling naar Europese normen. In het geval van brand, versplintert de dwars gelamineerde houten plaat aan het oppervlak om een beschermende laag te creëren, met behoud van structurele integriteit, zodat mensen tijdig in veiligheid kunnen worden gebracht.

Met deze uitstekende eigenschappen die CLT vertoont, kan het met vertrouwen worden gebruikt als bouwmateriaal. Mensen stellen al lang vertrouwen in hout.

De architectuur die we in de toekomst voor onze steden willen, zal worden gebouwd rond CLT-kaders.

CLT-structuren maken inbreiding mogelijk. We denken bijvoorbeeld aan het optoppen van bestaande woningen en gebouwen.

Architectuur die gebruik maakt van CLT kan een ontwerptaal hanteren die opwindend en verrassend is, omdat hout de geest overbrengt die architecten en ontwikkelaars voor hun projecten willen, op gebied van planning, functie en uiterlijk. Bijkomend potentieel voor CLT ligt in toepassingen in combinatie met andere materialen, zoals gewapend beton, glas en staal.

Dergelijke composieten kunnen een antwoord bieden op structurele uitdagingen met betrekking tot vloerconstructies en stabiliteit. Historisch gezien zijn houtskelet huizen getuigen van de mogelijkheden voor de constructieve combinatie van verschillende materialen.

De uitdaging voor onze generatie

Een uitdaging voor de toekomst is het realiseren van energie-efficiënte steden met gebouwen die energieneutraal zijn, en in het beste geval zelfs positief. Het feit dat CLT als bouwmateriaal al een positieve impact heeft op de ecologische afdruk, en tegelijkertijd de mogelijkheid biedt om zonnepanelen op de gevel en dak aan te brengen, is goed nieuws voor de architectuur van de toekomst.

En vergeet niet dat uiteindelijk verschillende soorten gebouwen in het stadsbeeld kunnen worden gemaakt met CLT bouwpakketten. Gebouwen kunnen gestandaardiseerd worden, waardoor het mogelijk wordt om een catalogus aan te leggen van mogelijke ontwerpen, en die op bestelling worden verwerkt tot een bouwpakket dat ter plaatse gemonteerd kan worden.

De woningen die we moeten bouwen voor de jongeren, de ouderen en nieuwkomers, stadhuizen, zorgwoningen, scholen, kleuterscholen, culturele centra, sporthallen, warenhuizen en winkelcentra, hotels en restaurants – al deze architectuur kan worden gebouwd rond CLT.

Een punt dat altijd in het voordeel van CLT speelt is dat CLT industriële productie bevordert en bovendien hernieuwbaar en gemakkelijk om mee te werken is.

Het maakt de weg vrij voor een industrie die wordt gesterkt met digitalisatie en automatisatie. die kan worden gebruikt voor producten die die de mensheid ten goede komen en die diversiteit en rijke ervaringen in de architectuur en stadsplanning.